Gözden kaçırmayın

Bartın Üniversitesi'nde Dünya Türk Dili Ailesi Günü KutlandıBartın Üniversitesi'nde Dünya Türk Dili Ailesi Günü Kutlandı

Binlerce Yıllık Göçebe Mutfağının Sırları


Kars Platosu, binlerce yıldır süregelen göçebe çoban kültürünün mutfak mirasını taşıyor. Bu kadim mutfak, zorlu iklim koşullarında hayatta kalmanın sırlarını barındırıyor. Göçebe çoban mutfağının temelini, dayanıklı, besleyici ve uzun süre saklanabilir gıdalar oluşturuyor.


Kavılca Buğdayı: 13.000 Yıllık Genetik Miras


Kavılca buğdayı, Neolitik döneme kadar uzanan 10.000

  • 13.000 yıllık tarihiyle göçebe toplulukların ilk evcilleştirdiği tahıllardan biri. Genetik yapısı binlerce yıl boyunca değişmeden korunan bu ata tohumu, Kars Platosu'nun sert kış koşullarına (-40°C'ye varan sıcaklıklara) dayanabiliyor. Kalın kabuğu sayesinde soğuktan korunan Kavılca, göçebe çobanlar için güvenilir bir tahıl kaynağı olmuş.


Besinsel Üstünlük ve Geleneksel Kullanım


Kavılca buğdayı, modern buğdaylara kıyasla düşük gluten ve yüksek protein içeriğiyle dikkat çekiyor. %17'ye varan protein oranı ve zengin mineral içeriğiyle göçebe diyetinin vazgeçilmezi olmuş. Geleneksel olarak bulgura dönüştürülen Kavılca, uzun süre saklanabilmesi ve hızlı pişirilebilmesi nedeniyle göçebe yaşam tarzına ideal uyum sağlıyor.


Kaya Tuzu: Göçebe Yaşamın Stratejik Kaynağı


Kaya tuzu, göçebe mutfağında sadece baharat olarak değil, hayati öneme sahip bir mineral kaynağı olarak kullanılıyor. Rafine edilmemiş kaya tuzu, 80'den fazla iz mineral içeriyor. Et, süt ve peynir gibi hayvansal ürünlerin uzun süre saklanabilmesi için vazgeçilmez olan tuzlama yöntemi, göçebe mutfağının dayanıklılık sırrını oluşturuyor.


Geleneksel Lezzetlerdeki Buluşma


Kars'ın meşhur kaz eti, genellikle Kavılca bulgur pilavı ile servis ediliyor. Bu kombinasyon, göçebe diyetinin iki temelini bir araya getiriyor. "Çoban Kavurma" ve "Çoban Köyü" gibi isimler taşıyan yemekler, doğrudan göçebe çoban kültürünü yansıtıyor. Bu yemeklerde kullanılan kaya tuzu, yiyecekleri lezzetlendirmenin ötesinde mineral takviyesi işlevi görüyor.


Kültürel Mirasın Yeniden Keşfi


20. yüzyılın ikinci yarısında unutulma tehlikesiyle karşı karşıya kalan Kavılca buğdayı, 2000'li yıllardan itibaren gönüllü girişimler ve üniversite destekli projelerle yeniden canlandırıldı. Günümüzde Kavılca ve geleneksel Kars mutfağı, bölgenin kültürel mirasının ve gastronomi turizminin önemli bir parçası haline geldi. Geleneksel göç ritüellerinin devam etmesi, bu mutfak kültürünün yaşatılmasını sağlıyor.