İstanbul'un tarihi yarımadasında, Fatih ilçesi sınırlarında yer alan Sulukule, Bizans döneminden beri var olan ve yüzyıllar boyunca Romanların yerleşim yeri olarak bilinen tarihi bir mahalleydi. Özellikle Osmanlı döneminden itibaren kendine özgü müzik, dans ve eğlence kültürüyle İstanbul'un sosyal mozaiğinde önemli bir yer tutan bölge, Zeki Müren ve Müzeyyen Senar gibi isimlerin uğrak yeri olan "Eğlence Evleri" ile ünlüydü.
Kentsel Dönüşüm ve Yıkım
2000'li yılların başında "kentsel dönüşüm" adı altında yıkıma uğrayan Sulukule'nin sakinleri, şehrin kenar bölgelerine taşındı. Yerine lüks konutlar ve villalar inşa edilen bu süreç, kamu yararı söylemlerinin ardında gizlenen bir rant projesi ve kültürel bir yok oluş olarak eleştirildi. 2015 yılı itibarıyla bu villaların zengin Suriyeliler tarafından satın alındığı belirtildi.
Mırra Kokulu Avlular ve Kültürel Hafıza
Mahallenin karakteristik unsurlarından olan mırra kahvesi, Arapça "acı" anlamına gelen "mur" kelimesinden türemiş, Güneydoğu Anadolu bölgesinde yaygın olarak tüketilen sert ve acı bir kahve türüydü. Sulukule'deki çok kültürlü yapıya ve misafirlerin getirdiği kültürel etkileşime bir gönderme olan "Mırra Kokulu Avlular" ifadesi, mahallenin geleneksel yaşamının merkezi olan avlulardaki sosyal ritüellere işaret ediyordu.
Roman Damak Tadı ve İkindi Vakti Özlemi
"Roman Dam Tatlısı" ifadesi, Roman mutfak kültürüne özgü, mahalle içinde üretilen ve paylaşılan geleneksel bir tatlıyı temsil ediyor. "Peşinde Bir İkindi" sözü ise, artık yok olan bir lezzetin ve kültürün hafızadaki izini süren nostaljik bir arayışı anlatıyor. İkindi vakti, kahve içme, tatlı yenme ve komşu ziyaretlerinin yapıldığı bir zaman dilimi olarak Sulukule'nin günlük sosyal ritüellerini hatırlatıyor.
Hukuki Süreç ve Kültürel Direniş
Yıkımlar tamamlandıktan sonra Sulukule yenileme projesi, mahkeme kararıyla "kamu yararına aykırı" bulunarak iptal edildi. Sürece karşı "Canım Sulukule" gibi bloglar ve Sulukule Platformu aracılığıyla kültürel direniş ve hafıza kaydı çalışmaları devam etti. Bu çabalar, yitirilen kültürel mirasın izlerini sürme konusunda önemli bir rol oynuyor.
Yorumlar
Yorum Yap