Gözden kaçırmayın
Hangi İnsan Hakları Film Festivali'nde Hatay Belgeselleri Final Filminin Galası YapılacakBin yıllık seramik geleneği, Kütahya'nın sofralarını hem şekillendiriyor hem de süslüyor. Kentin çini fırınlarının gölgesinde gelişen mutfak kültürü, sadece tabaklarda değil, yemeklerin pişme şeklinde bile kendini gösteriyor. Toprak güveçlerde pişen yemekler ve çini servis takımları, bu kadim geleneğin günlük hayattaki yansımaları olarak varlığını sürdürüyor.
Tarihin Ateşle Buluştuğu Fırınlar
Kütahya'da çiniciliğin kökenleri Frigyalılara kadar uzanıyor. Kentin adının "seramik şehri" anlamına gelen "Seramorum" kelimesinden türediği rivayet ediliyor. 14. yüzyılda Germiyanoğulları Beyliği döneminde başlayan çini sanatı, Osmanlı İmparatorluğu ile altın çağını yaşadı. 17. yüzyılda İznik'teki üretimin azalmasıyla Kütahya, Osmanlı'nın önemli çini üretim merkezi haline geldi. 900°C civarında ısıda pişirilen çiniler, kentin sembolü olmayı sürdürüyor.
Çini Tabaklarda Sunulan Lezzetler
Kütahya'da üretilen çini ve seramik sofra eşyaları, kentin mutfak kültürünün ayrılmaz bir parçası. Evliya Çelebi'nin 1671'de belirttiği gibi, Kütahya'da 34 çini atölyesi bulunuyordu ve bu atölyelerde gündelik kullanım eşyaları üretiliyordu. Cumhuriyet döneminde yerli tabak
- çanak ihtiyacının karşılanması için üretim artarken, devlet vergi muafiyetleri gibi teşvikler sağladı. Günümüzde yaklaşık 500 atölye ve 15.000 kişilik istihdamla bu gelenek yaatılıyor.
- ı muaşeret kitaplarında önemli bir yer tutan sofra adabı, Kütahya'da geleneksel sofra düzeninden masa düzenine geçiş sürecinde çini sofra takımlarıyla hayat buldu.
Toprak Kaplarda Pişen Geleneksel Tatlar
Kütahya mutfağı, çini fırınlarının etkisiyle şekillenen toprak kaplarda pişirme geleneğine sahip. "Kütahya Güveci" olarak bilinen yemek, toprak güveç kaplarda ağır ateşte pişirilmesiyle meşhur. Bu pişirme yöntemi, yemeğe özel bir aroma katarken, çömlekçilik geleneğiyle doğrudan bağlantılı. Ayrıca tarhana, erişte ve kurutulmuş sebzeler için çömlekler kullanılıyor; çini tabaklarda ise mantı ve gözleme gibi hamur işleri servis ediliyor.
Kültürlerin Kesiştiği Sofra
Kütahya sofrası, Ege ve İç Anadolu mutfak kültürlerinin kesişim noktasında yer alıyor. Buğday ürünleri, süt ürünleri ve yöresel otlar temelinde şekillenen mutfak, kendine has lezzetler barındırıyor. Sıkışık Çorbası, Cimcik Mantısı, Hahal Gözleme ve Ilbada Dolması gibi geleneksel tatlar, nesilden nesile aktarılıyor. Geç dönem Osmanlı âdâb
Yaşayan Mirasın İzinde
Kütahya çiniciliği günümüzde hammadde, pazarlama, finansman gibi sorunlarla karşı karşıya olsa da, UNESCO'nun "Yaşayan İnsan Hazineleri" listesine alınan çinicilik, kültürel mirasın korunması açısından önem taşıyor. Ünlü usta Sıtkı Olçar'ın kızı Nida Olçar'ın "Sıtkı Lavanta Projesi" kapsamında planladığı "Mutfak Sanatları Müzesi" ve yöresel yemeklerin turizmle bütünleştirilmesi çabaları, bu kadim geleneğin gelecek nesillere aktarılması için umut veriyor.




Yorumlar
Yorum Yap