Malatya, Türkiye'nin ve dünyanın kayısı başkenti olarak anılıyor. 1978'den bu yana yaklaşık 3 milyon ton kuru kayısı ihracatı ile 8 milyar doların üzerinde gelir elde eden kent, bu altın meyveyi ekonomi, kültür ve turizmle bütünleştirmiş durumda.
Ekonomide Küresel Bir Güç
Malatya kayısısı, kent ekonomisinin bel kemiğini oluşturuyor. 1978 yılında 893 bin 350 ağaçtan 37 bin 10 ton yaş kayısı üretilirken, bugün bu rakamlar 8.5 milyon ağaç ve 690 bin tonun üzerine çıkmış durumda. Kuru kayısı ihracatı ise aynı dönemde 6.854 ton iken, günümüzde 100 bin ton seviyelerine ulaştı. Türkiye'nin kuru meyve ihracatının yaklaşık %25'ini oluşturan Malatya kayısısı, 2001'de Türkiye'de, 2017'de ise Avrupa Birliği'nde coğrafi işaret alarak marka değerini tescilledi.
Kültür Mirası Müzelere Taşınıyor
Kayısının Malatya için sadece bir tarım ürünü değil, aynı zamanda bir kültür mirası olduğunun en somut göstergesi, kente kazandırılması planlanan müzelerdir. Araştırmacı
- yazar Fikri Demirtaş'ın önerisiyle gündeme gelen "Kayısı Müzesi" fikri, kayısının tarihini, üretim süreçlerini ve kültürel önemini interaktif sergilerle aktarmayı hedefliyor. Ayrıca, Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, yapımı süren Yeni Şire Pazarı içinde bir "Kayısı Müzesi"nin yer alacağını duyurdu. Tecde Mahalle Muhtarı Ali Yiit ise 1937'de "Kayısı istasyonu" olarak kurulan Meyvecilik Araştırma Enstitüsü'nün 70-80 dönümlük kayısı bahçesinin, "Kayısının Serüveni" temasıyla bir açık hava müzesine dönüştürülmesini önerdi.
- Ge faaliyetleri yürütmeyi amaçlıyor. Ayrıca Malatya'da tarım liselerinin müfredatına "Kayısı Yetiştiriciliği" dersinin alınması için çalıştaylar düzenlenirken, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü de kayısı yetiştiriciliği, bakım ve zirai mücadele konularında üreticilere yönelik düzenli eğitimler veriyor.
Festivaller ve Sosyal Hayat
Kayısı, Malatya'nın sosyal hayatının ve neşesinin de önemli bir parçası. Her yıl temmuz ayında düzenlenen Uluslararası Malatya Kayısı Festivali, hasadı kutlamak ve kenti tanıtmak için önemli bir organizasyon. En İyi Yaş Kayısı Yarışması, kortej yürüyüşleri ve konserlerle renklenen festival, deprem sonrası "normalleme" sürecinde moral kaynağı oldu. Japonya'nın kiraz çiçeği festivalinden esinlenilerek planlanan Kayısı Çiçeği Şenliği ise bahar aylarında kayısı bahçelerinin beyaza bürünmesiyle oluşan görsel şöleni turizme kazandırmayı amaçlıyor.
Gastronomideki Yıldız: Kayısı Tatlısı
Malatya mutfağı, kayısıyı sadece kuru meyve olarak değil, onlarca farklı ürüne dönüştürerek zenginleştirmiş. Kuru kayısı, kayısı reçeli, marmelat, pekmezi, pestili, suyu ve kayısı çekirdeği yağı başlıca ürünler arasında yer alıyor. Cevizle doldurulup fırınlanan kayısı tatlısı, kentin gastronomi turizminin gözdesi haline gelmiş durumda. Hatta, 94. Akademi Ödülleri (Oscar) sonrası verilen partinin menüsüne şef Wolfgang Puck tarafından "Kaymaklı Kayısı Tatlısı" olarak dahil edilerek uluslararası bir başarıya imza atıldı.
Gelecek Eğitim ve Araştırmayla Şekilleniyor
Kayısının geleceği, bilimsel çalışmalar ve eğitimle garanti altına alınmaya çalışılıyor. Malatya Turgut Özal Üniversitesi bünyesinde "Kayısı ve Kayısı Ürünleri Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi" kuruldu. Bu merkez, yeni çeşitlerin geliştirilmesinden, ilaç ve gıda takviyelerine kadar geniş bir yelpazede Ar
Yorumlar
Yorum Yap